Po okładkach je poznacie: jedno wydawnictwo, dwie serie

 
Niedawny wpis na blogu Pyzy przypomniał mi, że już dawno chciałam napisać o pewnej serii wydawniczej posiadającej najbardziej zdumiewającą oprawę graficzną, jaką można sobie wyobrazić. Dla kontrastu przedstawię ją obok innej serii tego samego wydawnictwa. Tak się składa, że o pewnej serii Świata Książki - bo o nim mowa - już pisałam, ale zapewniam, że nadal jestem blogerką niezależną, a ten wpis (tak jak i poprzedni) nie jest sponsorowany (o czym się w dalszej części przekonacie). Postanowiłam też zapoczątkować nim nowy cykl na blogu, który będzie się pojawiał w miarę regularnie i prezentował dobre i złe przykłady książkowych okładek - głównie z naszego polskiego podwórka, choć nie tylko. Pojawią się więc i inne wydawnictwa, będę i chwalić, i ganić. 

Zacznę od przykładu pozytywnego, czyli serii Mistrzowie Prozy - okładki projektu Krzysztofa Rychtera. Po pierwsze: prostota, po drugie: wyrazistość. Czyli jest dobrze. Lubię tę serię i kupiłam kilka książek w niej wydanych, co widać na powyższym zdjęciu ("Wola i fortuna" okazała się nie do przeczytania, liczyłam na coś w klimacie "Lat z Laurą Díaz" i srodze się przeliczyłam). Niby nic szczególnego, ale szata graficzna nie razi oka (a moje oko uznaje ją za całkiem przyjemną), a oprócz tego pełni jeszcze jedną ważną funkcję: jest znakomitym identyfikatorem serii. Te okładki są na tyle wyraziste, że bez problemu można je zlokalizować i we własnej biblioteczce, i na półkach w księgarni, i to zarówno zwrócone frontem, jak i grzbietem do patrzącego (a to, jak się okazuje, może być istotne). Książka sama zawoła czytelnika z półki, ale nie będzie krzyczeć w nieprzyjemny sposób. Zakładam, że o to chodziło. Jedynym minusem jest tutaj dobór zdjęć. Nawiązanie do książki jest dosyć dyskusyjne albo banalne (to są oczywiście fotografie z banków zdjęć), a same zdjęcia są czasem nieco kiczowate, ale nie psuje to zbytnio wrażenia. Poniżej kilka przykładów.



Jednak Mistrzowie Prozy to taka graficznie "zwykła" seria, a teraz będzie o serii szczególnej. Szczególnej, bo jubileuszowej Kolekcji 20-lecia. Na stronie wydawnictwa przy książkach wydanych w tej serii pojawia się adnotacja: "Jeden z dwudziestu tytułów wchodzących w skład unikatowej Kolekcji 20-lecia wydawnictwa Świat Książki, wyłoniony w plebiscycie czytelników i wydany w twardej oprawie z foliową obwolutą projektu wybitnych polskich grafików: Przemka Dębowskiego i Wojtka Kwietnia-Janikowskiego." W czasie trwania plebiscytu - w ubiegłym roku - pisano: "Będzie to wyjątkowa kolekcja książek również ze względu na niezwykłą i nowoczesną oprawę – nad szatą graficzną pracują jedni z najlepszych polskich grafików i projektantów okładek: Przemek Dębowski i Wojtek Kwiecień-Janikowski. [...] Wszystkie 20 tytułów będzie można zgromadzić do końca listopada."

Efekty pracy tych świetnych projektantów poniżej:



Patrząc na te okładki, nie mogę oprzeć się wrażeniu, że ktoś sobie z wydawnictwa Świat Książki brzydko zakpił. Z czym się Wam to kojarzy? Mnie z czymś w stylu skryptów akademickich - czyli już nie notatki kserowane, ale jakby jeszcze nie pełnoprawna książka - z lat 90. Z dziedziny takiej jak np. ekonomia. Ach, jacy wtedy byliśmy dumni z naszych komputerów, z fikuśnych fontów. Koniec z szarością i monotonią, jesteśmy nowocześni i mamy możliwości, i zaraz to udowodnimy. Za komuny to było buro i ponuro, ale teraz nas stać, zrobimy sobie na fioletowo-żółto-zielono-niebiesko. A co! Na każdej okładce pojawia się przetworzona graficznie figura origami - ja bardzo lubię origami, ale może mi ktoś wyjaśni, jak się ono ma do polskiej prozy? To wszystko wygląda tak, jakby ktoś się dorwał do programu graficznego i nie mógł powstrzymać. Ogólnie rzecz biorąc: czuć tandetą na kilometr. Nie wiem, czy to świadome nawiązanie do stylistyki lat 90., taki kicz kontrolowany, ale ja bardzo proszę, żeby mnie już nie raczyć takimi "wybitnymi" projektami graficznymi.

Dla porównania przedstawiam też kilka okładek innych edycji tych książek (też wydanych przez Świat Książki). Hanna Krall miała własną serię - z okładkami co prawda mało finezyjnymi, ale eleganckimi i przyjemnymi dla oka. "Szopka" Zośki Papużanki w serii Nowa Proza Polska do mnie nie przemawia, ale i tak jest o niebo lepsza niż w kolekcji jubileuszowej. Za to "Kieszonkowy atlas kobiet" Sylwii Chutnik miał okładkę bardzo ciekawą. Naprawdę ktoś wolałby to pstrokate paskudztwo?




Ciekawe, czy ktoś w ogóle skusił się na zgromadzenie wszystkich tytułów Kolekcji 20-lecia? Wydawnictwu Świat Książki życzę lepszego pomysłu na uczczenie kolejnego jubileuszu.